ქართული ენის დღისადმი მიძღვნილი ლიტერატურულ– მუსიკალური კომპოზიცია:,,ო, ენავ ,ჩემო,,.     2015 წლის 14 აპრილი.

სიმღერა ,,ო. ენავ , ჩემო., (მონაწილეები გამოდიან სცენაზე)

1.მოგესალმებით, ძვირფასო პედაგოგებო, მშობლებო,მოწვეულო სტუმრებო, საყვარელო ბავშვებო.დღეს 14 აპრილია. ეს დღე საქართველოში მცხოვრები არაქართველებისა და ყველა ქართველისათვის ერთ–ერთი საამაყო და მნიშვნელოვანი დღეა.

2.14 აპრილი ქართული ენის დღეა. ყველას გილოცავთ ქართული ენის დღეს და წარმოგიდგენთ ლიტერატურულ მუსიკალურ კომპოზიციას ,,ო, ენავ , ჩემო,,.

ქართული ენის დღეს გილოცავენ ჩვენი მეორეკლასელები; გრიგოლი, მილენა, მამიკონი, ანნა,არკადი, ლილი, სუსანა და რევიკი.

3.,,ჩვენი ქართული–სიტყვაქარგული

სამშობლოს ფიქრი და აღმაფრენა,

ჩვენი ქართული –რუსთველის ენა,

ილიას ენა, აკაკის ენა.

ხან ყვავილების ნელი შრიალი,

 ხან იადონთა ხმატკბილი სტვენა,

სიტყვა ფრთიანი, ნაპერწკლიანი,

ბარაქიანი ქართული ენა.

 გულუხვი,როგორც რთველში ვენახი,

საამო, როგორც შრიალი ხეთა...

 ჩვენ ხომ მას დედა ენას ვეძახით,

გვიყვარდეს, როგორც მშობელი დედა

(მეორე კლასელები: გრიგოლი, მილენა, მამიკონი)

7. ქართული მარტო ენაა?–

ქართული ქართველთ რწმენაა,

ღმერთია, ბედისწერაა,

ზღვა როა, იმოდენაა.( ანნა)

8.ეს ჩემი ლექსი......ენა არ გაწყენს....ვინც არც იცის და არც უნდა....მე ისეთ ქართველს რა ვუთხრა....(არკადი, ლილი, სუსანა, რევიკი)

9.სიმღერა ,,მე დავხატავ,,

11.  პირველი წამყვანი:
1.ქართული ანბანი სავარაუდოდ ჩვ.წ.მდე III ს-ში შეიქმნა საქართველოს მეფის, ფარნავაზ I -ის მიერ.,,შენ ჰე , ფარნაოზ ჰქმენ ერთმთავრობა, შენ მოეც ქართველთ წიგნი პირველი.შენ დაუმკვიდრე ერსა ერთობა და ერთობისა წესი და ძალი,,

 თავდაპირველად ქართულ ანბანში  38 ასო იყო, თანამედროვე მხედრულიდან კი ამოღებლია 5 ასო. დღეს ქართულში 33 ასოა, რომელთაგან 28 თანხმოვანია, 5 ხმოვანი.

 2.დღევანდელ ქართულ ანბანში არ არის დიდი და პატარა ასოები, თუმცა ნუსხურში იყენებდნენ მთავრულ ასოებს. მათ ახალი აბზაცის თავში წერდნენ და ცდილობდნენ ყველაზე ლამაზი გამოსვლოდათ..

12.ჰიმნი ქართულ ანბანს

ა იმ ბაღს გაველ დავყნოსე

ელვარ ვარდს ზამბახ თრთოლვითა

იშლიდა კოკობს ლალისფერს,

მზე ნამს ორთქლავდა პარვითა,

ჟღერდა რიჟრაჟი სოსანთა

ტიას უმღერდა ფრთოსანი

ქორფა ღილიან ყვავილებს

შურით ჩნდნენ ცვრიანოსანნი

ძირს წვეთდნენ ჭალა ხევები

ჯანღები ჰაეროსანი

რითაც სუდგმულობს ქართველი

მეცნიერი და მგოსანი

ტურფა სამშობლოს დიდება

ოცდაცამეტი მგოსანი.

13. ირაკლი აბაშიძე ,, ხმა კატამონთან,, (ფონი–სლაიდების ჩვენება)

ო, ენავ ჩემო,
დედაო ენავ,
შენ ჩვენო ნიჭო,
სრბოლავ და ფრენავ,
შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო,
შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო,
შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა,
შენ ერთი შემრჩი სამარის პირთან.
ნათესავს ათასს
მეგობარს ათასს,
მრუდსა და მართალს,
მტერთა და ძმათა
დავშორდი,
მორჩა,
ყველა მოთავდა,
მშვიდობა ვუთხარ ყველა მოკვდავთა,
მხოლოდ შენ უკვდავს,
მხოლოდ შენ მარადს,
შენ - ერთს,
შენ ვერ გთმობ
სამარის კარად.
თუ რამ მზე მწამდა,
თუ რამ მზე მწვავდა,

ტტუuტuuტუუუტტტუუთუუთუტკბილეს დღეთა
უტკბილეს წამთა,
უტკბესი შენ ხარ, ენავ დედაო,
შენ, მწარე ლხინო,
ტკბილო სევდაო,
შენ, ყოველის მთქმელო,
ყოველის არ მთქმელო,
შენ, გმირთა გმირო,
ბრძენო ქართველო,
წარსულის ძეგლო, წინ გამხედავო.
ქვესკნელში მძრომო,
ცაში მჭვრეტელო.
ხან - ფუნჯო ჩემო, ხან – საჭრეთელო,
შენ, აკვნის ჰიმნო,
ცრემლო სამარის…
იბერის ენავ,
ენავ თამარის…
შენ, ნიჭო ჩემო,
სრბოლავ და ფრენავ,
დედაო ენავ, დედაო ენავ!
დაეცეს, იქნებ სიმაგრე ყველა,
მოისრას, იქნებ, ყველა ყმა ველად,
დაედოს მტვერი ყველა დიდ ხსოვნას,
დააკვდეს აზრი ნაპოვნის პოვნას.
ყოველ ნერგს, იქნებ, დაატყდეს მეხი,
ყოველ ძეგლს, იქნებ, დაედგას ფეხი,
მხოლოდ შენ უჭკნობს,
შენ ხატად ქცეულს,
რა დრო, რა დასცემს
შენს უკვდავ სხეულს?
ო, ენავ ჩემო,
დედაო ენავ,
შენ, ჩემო ნიჭო,
სრბოლავ და ფრენავ,
შენ, ჩვენი სუნთქვის დიდო ალამო,
შენ, ჭირთა ჩვენთა ტკბილო მალამო,
შენ, კირო ჩვენთა ქვათა და კირთა,
შენ ერთს,
შენ ვერ გთმობ
სამარის პირთან..

14. წამყვანი
1.ქართული დამწერლობა შედგება სამი, ისტორიულად თავისებური და ფრიად განსხვავებული სახისაგან,  ასომთავრული, ნუსხა-ხუცური  და მხედრული. ჩვენ ვწერთ და ვკითხულობთ თანამედროვე მხედრულით

2. ქართული საოცარი ენაა, ამ ენაზე ქართველი პოეტებისა და მწერლების მიერ იქმნებოდა და იქმნება, ულამაზესი ლექსები, მხატვრული ნაწარმოებები,მოთხრობები და რომანები.ერთ –ერთი პირველი ლიტერატურული ნაწარმოები იაკობ ცურტაველის ,, შუშანიკის წამება; მეხუთე საუკუნეში დაიწერა , ამ ნაწარმოების პერსონაჟი –დედოფალი შუშანიკი სომეხი ქალია.ის ქართველებისთვის დედაა, მოწამეა და ეროვნული გმირია. უმძიმეს განსაცდელში გამოატარა ქართველმა ხალხმა თავისი ანბანი, ენა და  რწმენა, დაიცვა მამული და ხელიხელსაგოგმანებლად გაიხადა  იაკობის ,, დედაენა,,წიგნი, რომელზეც თაობები აღიზარდნენ.

ქართული ენის დღეს მოგვილოცავენ მეოთხეკლასელები.

„_ es wigni eris burjia! _ xaroben mama_papani,

xarma Tqva: mec Sig CamdeneT, eris mec vzide Wapani.

mofrinda Savi mercxali WikWikiT, yelmoRerebiT

da wignSi, rogorc budeSi, Cafina iis Rerebi.

     Ppawia wigni bed-iRbliT kidobans gamoemgvana

     Dda, rac Sig gadanaxula, is gadaarCens qveyanas.

      me ki mgonia, freskaze yrma rom zis dedis kalTaSi,

      Tu „deda enas” miutanT, didiviT krZalviT gadaSlis.

TiTs gaayolebs asoebs: vazis lerws, namgals, niamors,

enas qarTulad aidgams da ityvis: ai, iao.

idide, wigno, idide, qarTuli sulis lazaTo,

RmerTi Tu ara, RmerTkaci iqneb kvlav bevri gazardo.”( ჰარუთიუნი)

სიმღერა.

17.„ ta, ta, ta, ta!..

                        ranairad brdRvinavs aragvi!

                        xo, xo, xo, xo!..

                        xmeleTs rogor exeTqeba zRva!

                        ara! sxvisi misabaZi ra mWirs,_ Tvara ki!..

                        sxva roca me Semomnatris,

                        me mivbaZo sxvas?!                                       (არტიომი)

                        me _ patronma, me _ patronma

                        amisTana cis,

                        Tu RmerTi gwams,

                        Tu kaci xar_

                        sxvas mivbaZo?! _

                        vis?!                                                                      (  რომანი)

                        ra ginda rom aq ar iyos, _

                        ena ityvis ras!

                        sityva ginda?!

                        marto wvimas

                        aqvs saxeli cxra,

                        me Sen getyvi ar geyofa sityvis maragi...

                        ara, sxvisi misabaZi ra mWirs, Tvara, _ ki!      ”(გიორგი)

ინსცენირება. დედის ლოცვა. სანთლებით ხელში.

დედავ ღვთისაო, ეს ქვეყანა შენი ხვედრია,

შენს მეოხებას ნუ მოაკლებ ამ ტანჯულ ხალხსა,

საღმრთოდ მიიღე სისხლი, რომელიც ამ ხალხს უღვრია,

ჩაგრულთ სასოო ნუ არიდებ მოწყალე თვალსა

რაცა ტანჯულა ეს ქვეყანა ტანჯვად ეყოფა,

მოეცი ძალი დავრდომილსა კვლავ აღდგომისა,

სახელოვანი განუახლე წარსულთ დღეთ ყოფნა,

მამაპაპური სული, გული, მოჰმადლე შვილსა.(ამალია)

 მოჰმადლე ქართველს ქართვლის ნდობა და სიყვარული

და აღუდგინე მშვენიერი ესე მამული.

ჰოი, სახიერო ცისარტყელა განავლე ცასა,

 რათა წარღვნისა მოლოდინი წარხოცო ხალხსა.(სილვა))

 18. წამყვანი

ქართული ენის დღეს მოგვილოცავენ მეექვსეეკლასელები

11 შენ დედაენით მწუხრს მიჰკაფავდი,

სიძნელეს გზისას არად აგდებდი.

როგორც ილიას, ვაჟას ,აკაკის,

გშვენის დიდების შარავანდედი.

გულის ღადარში წიგნი წრთობილი,

მტრის  შუქს აქრობდა,

ჩვენს გულს ათბობდა,

შენ ბიბლიური იაკობივით

ერკინებოდი უსამართლობას.

წიგნი კი არა ჩვენთა მართვეთა,

სიტყვა, სიმღერა ხალისიანი,

წიგნი კი არა, ფარი ქართველთა,

ამოღებული ხმალი ფხიანი.

წიგნი კი არა ყრმობის ზღაპარი,

წყაროს ჩუხჩუხი,ფშვინვა იათა

წიგნი კი არა წმინდა ლამპარი,

შეჭიდებული ღამის წყვდიადთან,

ტოროლა ცად რომ მიიტყორცნება,

მაღლა აჭრილი მთები მზიანი,

ხამისპერანგა ბიჭის ოცნება,

ნამგლის წკრიალი,ყანის შრიალი.

წიგნი კი არა მიმოფანტული,

კაბადონებზე სხივთა მარმაში

სიტყვა ქართული, სული ქართული,

ჩართული დედის იავნანაში.

ჩვენ კარგად ვიცით სიბრძნე ნამდვილი,

შენს წმინდა წიგნში ამოქარგული,

თუ დედაენით არ ხარ გაზრდილი,

გულში გაკლია ცეცხლი ქართული.

ჩვენ კარგად ვიცით აზრი ხალასი,

რაც გვიანდერზა წიგნმა ნათელმა,

თუ დედაენით შვილებს არა ზრდი ,

თავი ტყუილად მოგაქვს ქართველად,

ჩვენ გვიყვარს წიგნი სიტყვახატული,

განა სიტყვები? ნატვრის თვლებია,

თუ დაივიწყე ენა ქართული,

მაშ, საქართველო დაგვიწყებია.

ვინა სთქვა, ვითომ ბედმა დაგვცინა,

ძე არ გვაღირსა, როგორც ილიას,

ვისაც მამულის მადლი აცხია,

შენი ძე არის, შენი შვილია.

განა რა ძალით დაიკეცება,

ან ეს ტრამალი , ან ეს ჩვენი ცა,

მოდგმიდან მოდგმას გადაეცემა

შრიალი შენი ,,დედაენისა,,

19.სიმღერა ,, პეპი გრძელწინდა,,

20.მსოფლიოში სამი ათასზე მეტი ენაა, ანბანური დამწერლობა თოთხმეტია და მათ შორის არის ქართული ანბანი

 წამყვანი

1.საქართველო უძველესი კულტურის ქვეყანაა და ქართული ანბანიც დიდი ხნისაა.

2. ქართული ენის დღეს გვილოცავენ მეათეკლასელები.

              „saqarTvelos mTebSi gagaCina zenam

siyvarulis, leqsis, sadRegrZelos enav!

               moimRera dRemdis uZvelesma tomma

               Slegi CanCqerebis napralebze xltoma,

 myinvarebis RvTiur brwyinvalebiT dnoba,

               jagnarebSi irmis jogis navardoba,

               gafantuli faris mTaze dajanReba!

               da qarTuli faris farze dajaxeeba!

               uZvelesma tomma dRemdis moimRera,

               mwife puris yana qarSi rogor Relavs,

  sarkineTSi grdemlze rogor scemen uros

  da varskvlavi zRvaze rogor mogzaurobs,

               an mTvarian RamiT cixe-koSkis CrdilSi,

               ra tkbilia farul siyvarulis SiSi,

               roca RamismTevlebs lxini gaumarTavT

 da sizmrebi roca Tvlemen sasTumalTan...

               saqarTvelos mTebSi gagaCina zenam,

               xmaTa xaverdebis da RmerTebis enav!”   (ასტღიკი და გაიანე)

 წამყვანი

„სამი ღვთაებრივი საუნჯე დაგვრჩა ჩვენ მამა–პაპათაგან, მამული ენა , სარწმუნოება, თუ ამასაც არ  ვუპატრონეთ აბა რა კაცები ვიქნებით, რა პასუხს გავცემთ შთამომავლობას.

                   „ai ia! ai Seni „dedaena”,

                    akvnidanve rom gaCuqa mze da rwmena!

                    ai ia _ saocrebis dasawyisi,

                    saukunes rom anaTebs Zala misi!

                    ai wigni _ saswauli Seni eris,

                    sicocxleze Zlieri da mSvenieri!

                    igi rogorc Zlevis fari saimedo,

                    xelT gipyria, dedav, qveynis naTlisveto!

                    dedav, qveynis naTlisveto da mSvenebav,

                    zarde Svili saqarTvelos aRmSeneblad!

                    gulSi Taflad CaewveTos Senda lxenad

                   Ddedaena, deda ena, dedaena.

                    uamwignod ver aidgams enas Cvili,

                    verc Wabuki inavardebs frTebgaSlili;

                    mas ende da kvlav miande SvilTa bedi,

                    dailocos dedaenis Semoqmedi

1 წამყვანი

 დედაენის დღეს მოგვილოცავენ მეთორმეტე

18. დედაენა სიბრძნის წიგნი,მოჩუხჩუხე ცხრაწყარო,

აი ია, აი თითი,აი მთელი სამყარო.

 დედაენა სიტყვის კონა, მზის სხივებით დართული,

 დაშაქრული, დათაფლული,დედაენა ქართული.

სულ უჭკნობი გაზაფხული, ყვავილების შრიალი,

ბულბულების ფრთების გაშლა, სალამურის წკრიალი,

ათას ჭირში გამოვლილი ჩვენი ჭირი და ლხენა,

მალხაზების ფეხის ადგმა თვალის პირველახელა.

ვინ გვასწავლა სიყვარული მშობლიური მთა–ველის,

ნაბიჯ–ნაბიჯ მოგვატარა მიწის ყველა მტკაველი.

ვინ გვასწავლა სიყვარული ყანების და ზვრებისა,

ვინ დალოცა ვაზის ძირი, შუქი გათენებისა,

მამა–პაპის სიყვარული ვინ გვასწავვლა პირველად.

ჭირსა შიგან გამაგრება ქვეყნის გასაკვირველად,

და რკალივით შემოევლო ჩვენი ქვეყნის კიდე–განს,

აკვანშივე დაგვაფიცა საქართველოს დიდება,

დედაენას დედასავით მოფერება სჭირდება.

ვინ წაგვკიდა რუსთაველის სიყვარულის ალმური,

ასე ძლიერ ვინ გვასწავლა სიყვარული მამულის,

დედაენამ, კვლავ რომ ინთებს მკერდზე ციცინათელებს,

ამ განძს თუ არ მოუარე ისე ვერ იქართველებ,

დედაენა სიბრძნის წიგნი, მოჩუხჩუხე ცხრაწყარო,

აი ია, აი, თითი, აი მთელი სამყარო.

„deda ena aris uflis kurTxeviT Cvenი winapრებისgan aSenebuli uwmindesi taZari, romelsac svetebad udganan samSoblo qveynis moRvaweni. Ddangreva misi advilia, xolo aRdgena friad Zneli.”

                   „pirvel mowyvetil iebis dRidan,

                    me var damwvari Seni msaxuri;

                    Seni Tafli da marili mzrdida,

                    mze Sen damwere da gazafxuli.

                       Sen ukvdavi rZiT damaZuZure,

                       Sxefi naTlisa sulSi CasZari

                       Cemi droSa xar moieriSe,

                       Cemi venaxi, Cemi taZari!

                   Senze uWknobi da didebuli

                   raRam Seqmnas da viRam daxatos,

                   gulze xar cecxliT momWidebuli, _

                   qarTveli xalxis sulis Radaro!

                       folad nadebi, vardSi xveuli,

                       Tu dagiviwyo, Semaxmes ena!

                       sisxlsac Sen mogcem me wveTeulad,

                       sisxlis winwkalsac ukanasknelad,

                   Sen _ ukvdavebis Camonadeno,

                   mSvenierebac xom SeniT iTqva;

                   dideba Senda, Cemo naTelo, _

                   qarTulo sityvav, qarTulo sityvav!”

„qarTuli ena iseTive mdidaria da mravalferovani, rogoric aris buneba kavkasionisa... qarTuli ena iseTive mravalferovania, rogoric aris Cveni eris istoria, warsuli cxovreba, savse mraval gvaris moqmedebiTa, TvisebiTa, azrovnebiTa, grZnobiTa, didi sixaruliTa, Zlieri mwuxarebiTa...”

                   „Tavis turfa samSobloSi,

                    deda enis burjad idga,

                   Mmisi wigniT, misi zrunviT

                    ena bevrma amoidga.

                    gza bevrs misca, daanaxva

                    qveynis Wiri, qveynis lxena...

                    naTels hfenda saqarTvelos

                    misi tkbili „ deda_ena.” ”

„nurasodes daiviwyebT, yvelas vauwyoT Cvens simdidresa da ganZze, bevrisTvis sanatrelsa da vermopovebulze. ”

           

.”

*montaJi: I. „ ena cxovrebis wyaroa, ukvdavi, dauSrobeli,

                

          II.   ena kokori vardia, maradJams dauWnobeli,                 

                          

          III.   ena warsulis mowmea da momavalis mSobeli,

          

            IV.   ena sibrZnea awmyoსი, lampari gauqrobeli,

            V.    ena aqvs kacobriobas kedlad da safuZvelada,

            VI.   ena svetia erisa, masze dgas igi mrTelada,

           VII.   ena azrs daasuraTebs da Seiqms xorcielada,

           VIII.   enaSi gamoixatvis bunebis Zala vrcelada,

           IX.   enaa xalxis didebis salaro Sesanaxavi,

                warsulTa saukuneTa Sens Tvalwin gamomsaxavi,

         

           X.    ena siwmindis kverTxia, uzado, dauzraxavi,

           XI.  enaSi moinaxebis yoveli mosanaxavi!”

             „vefxistyaosani,” Cemo lurjTvaleba,

                 ici vin dawera? _ SoTa rusTavelma.

                 Cveni „dedaena,” ena iakobTa,

                 ici vin akona? _ papa iakobma.

                 enიs_ vaJasi da galaktionisa,

               E enიs_ nikorwmindis, gremis, sionisa,

                 enიs_ yvavilebis, mzis da bulbulebis,

                 dRes Sen patroni xar ganZis fufunebis,

                 unda mouaro didi rudunebiT.”

„qarTul sinamdvileSi „dedaena” aris erTaderTi wigni, romelsac xalxma Zegli daudga.”

              

             

!”

„Cveni wigni, Cveni deda,

Cveni ena qarTuli,

vardnabami furceli,

Cvens yrmobaSi CarTuli.

Ddedis ZuZu meore,

siyvaruli pirveli,

                           Cvens akvans Semomjdari,

Mmgalobeli frinveli.

iavnanis niavSi

Cvens yurTan rom gaisma,

Yyrmoba rom gvisurnela,

rogorc baRi maisma,

tkbilad rom gagvixara

Cven bavSvoba beCavi _

Savi kabiT gazrdilebs,

Ggaxunebul leCaqiT.

Cveni wigni, Cveni deda,

Cveni ena qarTuli,

Ooqrosxmian simebad,

gulSi amoxlarTuli.

„ena saRvTo ram aris, sazogado sakuTrebaa, magas kaci codvilis xeliT ar unda Seexos!”

„mravalWirvaramgadanaxadi,

unatifesi ena qarTuli

Y    yvelaze metad romlis lazaTi

SoTas leqsSia gamoxatuli.

vin icis, mtarvals gadurCa ramdens,

vin icis, mteri hyavda ramdeni...

mainc SeiZlo mosvla aqamde

ar aRmoifxvra, ar gacamtverda.

dRes bedi misi hkidia Cvenze!

lari da xazi amas ar unda...

Cven unda SevZloT,

da kidec SevZlebT! _

kvlav iZlieros

ენამ ქართულმა.

სიმღერა–ქართული ანბანი

მონაწილეები გამოდიან სცენაზე ბუშტებით.

 ჩვენი ზეიმი დასასრულს მიუახლოვდა, მადლობა ჩვენს მაყურებელს მობრძანებისთვის, მადლობა ,რომ მოგვისმინეთ. მადლობა ყველა მონაწილეს. მათ ძალიან ბევრი იშრომეს, რომ თქვენთვის სიამოვნება მოენიჭებინათ,  მადლობა ჩვენი ქართული ენის კლუბის ხელმძღვანელს   მადიმი მასწავლებელს და ყველა პედაგოგს ვისაც ჩვენთვის ქართული უსწავლებია.

 ნ ა ხ ვ ა მ დ ი ს .